بررسی روش تدریس فصل دوم علوم- محل زندگی جانوران

پایه دوم ابتدایی (آتین)

آماده سازی :

پیش از آغاز درس باید برای دانش آموزان فرصت آموزشی طراحی کرد.

• گردش علمی برای بازدید از جاهایی نظیر اکواریوم – باغ وحش یا جنگل مصنوعی ترتیب دادچون مدرسه ی ما در حاشیه ی شهر قرار دارد قید گردش علمی را می زنم و آکواریم کوچکی که در منزل دارم و یک جنگل مصنوعی که از قبل آماده کردم به کلاس می برم .   
• نمایشگاه کتاب ی درباره ی زیستگاههای گوناگون ترتیب می دهم که دانش آموزان  در جریان آموزش از آن استفاده کنند.
• یک فیلم آموزشی یا نوار ویدیویی در کلاس به نمایش می گذارم .

از دانش آموزان می پرسم جانداران به چه چیز هایی نیاز دارندتا زنده بمانند؟ آب و غذا و.......

از آنان می پرسم هر یک از این نیازها را چگونه  فراهم می کنند ؟ و نظرات آنان را روی تابلو می نویسم در ضمن این توضیح را می دهم که زیستگاه جایی است که جانداران آنچه را نیاز دارند از آنجا به دست می آورند.

دانش آموزان را به حیاط مدرسه برده و باغچه ی مدرسه را به مربع های کوچکی تقسیم کرده و پس از گروه بندی دانش آموزان هر گروه مربع خود را با دقت مشاهده می کند و آنچه می بیندرا یادداشت می کند.آنها باید نام موجودات  زنده و غیر زنده ی مربع خود را یادداشت کنند ( چند مورچه وارد مربع شد و جانور مرده را بیرون بردند ) و... وقتی به کلاس برمی گردند از هر گروه می خواهم که یادداشت های خود را به یکدیگر نشان دهند . و تفاوتها و شباهتها را باهم مقایسه کنند .به آنها می گویم که این یک زیستگاه  کوچک بود و زیستگاههای بزرگی نیز وچود دارد. مانند جنگل و...

تصویری از زیستگاهها روی تابلو نصب کرده و ازیک گروه می خواهم که سردترین زیستگاه را مشخص کند

گروه بعدی : خشک ترین زیستگاه را مشخص کند

گروه بعد: زیستگاه آبی را مشخص کند.

و.......

حالا در رابطه با هر زیستگاه تدریس را شروع می کنم .

بیابان : 

کتابی در رابطه با بیابان تهیه کرده همراه با یک فیلم از بیابان برای بچه ها به نمایش می گذارم و در باره ی آنچه از فیلم آموخته اند بحث می کنند

بیابان گرم است .

دربیابان آب بسیار کم است

 دربیابان فقط خاک و سنگ هست

در بعضی بیابان ها تپه های شن وجود دارد .

و........

 سپس اگر لازم بود چیزی به گفته های آنان اضافه می کنم.

پژوهش در باره ی  چگونه کاکتوس ها برای خود آب اندوخته می کنند.

مواد لازم : آب پاش – آب – اسفنج خشک برای هر گروه- یک برگه ی یادداشت .

مرحله اجرا :

1-     اسفنج  را به شکل کاکتوس برش می زنیم 

2- بین گروه های تقسیم می کنیم به هر گروه یک ظرف می دهیم و از آنان می خواهیم شکل اسفنج را در برگه کشیده و توضیح دهند 3- سپس روی اسفنج مقداری آب بریزند و آنچه می بینند روی برگه توضیح دهند

3- به دانش آموزان می گوییم که چگونه این پژوهش به کاکتوس مربوط می شود ( بسیاری از گونه های کاکتوس ها سطح های چین دار آکاردئونی دارند که هنگام بارندگی باز می شوند و آب را ذخیره می کنند.در باره ی جانوران بیابان کتابهای را می خوانم یا تصاویر از جانوران  را به دانش آموزان نشان می دهم و از آنان  می خواهم  نقش جانوران بیابان را بازی کنند و یک روش خنک ماندن در بیابان را بررسی کنند . بچه هار را بیرون از کلاس برده و از انان می خواهم که زیر نورخورشید و سپس در سایه بایستند و اختلاف این دو مکان را توضیح دهند. و به آنها می گوییم این یک روش برای خنک ماندن در هوای گرم است. وقتی به کلاس برگشتیم در رابطه با روش های دیگر نیز بحث می کنیم . ( بعضی ها فقط شب از پناهگاه بیرون می آیند.بعضی ها گوش های بزرگی دارند به آنها کمک می کند تا خنک شوند و روباه ها با دهان باز نفس می کشند تا خنک شوند.  

در پایان از دانش آموزان می خواهیم به کمک یکدیگر بیابان درست کنند .

مواد لازم :

·         جعبه ی کفش که یک سوی آن بریده باشد .

·         قیچی

·         مقوا در رنگ های گوناگون

·         چسپ

·         رنگ روغن و قلم مو

·         شن

·          سنگ ریزه – ترکه – نی

·         گل رس ( یا خمیر مجسمه سازی )

مرحله ی اجرا

1-     با رنگ روغن یا کاغذ رنگی صحنه ی پشت دیواره ها و کف جعبه را بپوشانید کف جعبه را لایه ی نازکی چسپ بمالید و سپس روی آن شن ریز بپاشید .

2-     گیاهان را در منظره بین بچسپانید.

گیاهان را روی کاغذ ضخیم یا مقوا ببرید . برای نصب گیاهان یک لبه  در پایه ی آن درست کنید و این لبه را به کف جعبه بچسپانید . از ترکه ها به جای درخت استفاده کنید . با گل رس سپز رنگ کاکتوس درست کنید از چوب جارو به جای خار استفاده کنید.

3-     جانورانی راکه با گل یا کاغذ درست کرده اید به منظره بین اضافه کنید. 

جنگل

از دانش آموزان می پرسم در رابطه با جنگل چه می دانند .

در جنگل درخت فراوان است .

 در جنگل  درختنان گوناگونی وجود دارد .

جنگل ها گوناگون هستند .

جانوران جنگل بزرگ هستند .

درجنگل باران زیاد می بارد.

و.......

یک فیلم از جنگل به نمایش می گذارم در باره ی آنچه از فیلم آموخته اند بحث می کنند. و در صورت نیاز مطالب آنان را تصحیح می کنم. از دانش آموزان می خواهم ماکت جنگلی را مشاهده کرده و در تکمیل کردن آن به من کمک کنند. دانش آموزانی که در منزل اسباب بازی باغ وحش دارندحیوانات جنگلی را  با اجازه والدین به مدرسه بیاورندو در جنگل قرار دهند. از دانش اموزان می خواهم درباره ی جنگل با هم بحث کنند و شرح دهند که این جانوران چگونه خود را با زندگی در این زیستگاه مطابقت داده اند. مثلا : مامورلک پرنده از یک درخت به درخت دیگر می پرد . یا  قورباغه ها تخم های خود را در آب های راکد می گذارند که گیاهان آن ها را بر گرفته اند.و.....

برگه ای  که تصاویر زیادی  از جانورا  ن دارد به دانش آموزان می دهم تا جانوران جنگلی را رنگ آمیزی کنند.

زیستگاه آبی

یک ظرف آب ماده کرده و در آن یک ماهی – یک حلزون و گیاهان کوچک آبزی قرار می دهم از دانش آموزان می خواهم آن را مشاهد کنند و آنچه می بینند شرح دهند. آاز آنان می پرسم در این زیستگاه چه جانورانی زندگی می کنند ؟ ماهی ها چه اندامی دارند که می توانند در این جا زندگی کنندبه آنان می گویم که این زیستگاه آب شیرین نام دارد یعنی که آب این زیستگاه مانند اقیانوس شور نیست .می خواهیم در رابطه با زیستگاه آب شیرین مطالبی را یاد بگیریم از آنان می خواهم در رابطه با برکه ها آنچه می دانند بیان کنند و پیشنهاد های آنان را یادداشت می کنم .

برکه

برکه ها حوضچه های پر از آب هستند

بعضی از آنها بزرگ و بعضی کوچک اند .

آب برکه شیرین است .

گیاهان و حیوانات در برکه ها زندگی می کنند .

گیاهان و حیوانات در اطراف آن زندگی می کنند.

اگر بتوانیم بچه ها را به یک گردش علمی برده و از نزدیک یک برکه ی آب را مشاهد ه کرده و گیاهان  و جانوران داخل و بیرون آب را مشاهده نمایند  به آموزش آنان کمک بیشتری کردیم . وقتی به کلاس برگشتیم برکه را شرح دهند و در باره ی گیاهان و جانوران درون و بیرون برکه گفت و گو کنند . سپس تصویری از یک برکه به آنان می دهیم تا جانوران درون و بیرون آب را رنگ آمیزی نمایند.

 در پایان می توانیم با کمک یکدیگر یک آکواریم درست کرده و در کلاس به نمایش بگذاریم.

با تشکر از آتین عزیز بخاطر ارائه ی این مطلب

خوزمرگان 1

برای تدریس این درس از ماکت جنگل استفاده کردم
شاخه های درخت رو داخل یونولیت فرو بردم و با ابر یه رود روی یونولیت درست کردم
وصدای جانوران وحشی رو هم حین معرفی جانوران وحشی پخش می کردم
برای جانورانی که توی آب زندگی می کردند از دانسته های بچه ها استفاده کردم
برای جانورانی که در بیابان زندگی می کردند از مار و عقرب و .... تاکسی درمی شده استفاده کردم
و کاکتوس رو نشون بچه ها دادم
برای جانوران اهلی که خود بچه ها خوب این جانوران رو می شناختن
البته واسه هر دسته جانور محل زندگی و نوع آب و هوای محل زندگی و .... توضیح داده می شد
مثلا ویژگی جنگل
ویژیگی بیابان
ویژگی جانوران اهلی و.....

و اگر دوست داشتید می تونید خاطره ی خانم معلم خوزمرگان 1 در رابطه با این درسبا کلیک روی کلمه ی خاطره بخونید.